foto: archiwum redakcji

Adoracja jest podstawowym aktem religii, jest uwielbieniem oddawanym w Kościele tylko Bogu oraz Jezusowi Chrystusowi Bogu - Człowiekowi. Jej treścią jest uwielbienie i uznanie wielkości i jedyności Boga, Jego wspaniałości. Jest to w pełni życiowy, wolny akt, w którym człowiek w wierze, miłości i nadziei wielbi Boga za Jego miłość, uznaje równocześnie swoją egzystencję jako podarowaną i zawierza siebie samego Wszechmogącemu. Niemniej adoracja nie jest wynikiem działania człowieka. Sam Bóg umożliwia adoracje przez dar Ducha Świętego. Adoracja dokonuje się przez, i, w Chrystusie w mocy Ducha Świętego.

Jezus Chrystus jest właściwą świątynią (J 2, 19 23), w której Bóg odbiera uwielbienie i chwałę. Adoracja, więc w Kościele adoracja Najświętszego Sakramentu jest kontynuacją uwielbienia Boga Ojca dokonującego się w liturgii nieba. Najpełniejsza adoracja dokonuje się w sprawowaniu Eucharystii, a także w innych sakramentach, w adoracji Najświętszego Sakramentu w jej różnych formach. Podmiotem adoracji jest cały Kościół.

Adoracja wyraża się w formach słownych: hymny (np. Chwała na wysokości, Święty, Te Deum, doksologie, trishagion, aklamacje chrystologiczne (Kyrie eleyson, Baranku Boży), w Psalmach, lub ogólniej mówiąc w Liturgii Godzin, jak i w formach niewerbalnych: ukazanie świętych Postaci (podniesienie), przyklęknięcie lub głęboki pokłon, wystawienie Najświętszego Sakramentu, adoracje Najświętszego Sakramentu, wieczyste adoracje, procesje teoforyczne.

Szczególna formą adoracji jest adoracja Najświętszego Sakramentu. Wynika z wiary w rzeczywistą obecność Chrystusa Zmartwychwstałego pod postacią konsekrowanego chleba. Adoracja Najświętszego Sakramentu rozumiana szeroko, to cześć, szacunek w przyjmowaniu Komunii, okazywanie czci wobec przechowywanych Postaci, w rozumieniu szerokim natomiast chodzi o publiczną formę adoracji, a wreszcie o indywidualną adorację.

Aż do przełomu XII/XIII w. cześć Najświętszego Sakramentu wiązała się z Wiatykiem, który był pierwszym celem przechowywania świętych Postaci. Stopniowo wyrastały inne formy. (W IV w. np wyrasta praktyka postu eucharystycznego ,szczególna troska o przygotowanie chlebów przeznaczonych do Eucharystii, o jakość używanych naczyń, opowiadania o cudach eucharystycznych sprzyjały rozbudzeniu czci, podniesienie konsekrowanych Postaci; nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, powstanie procesji teoforycznej; powstanie święta Bożego Ciała;. wystawienie Sanctissimum, 40-godzinne nabożeństwo.

Na powstanie i rozwój publicznej czci Najświętszego Sakramentu. złożyło się wiele czynników. Wymienia się między innymi działalność franciszkanów i cystersów. Cystersi rozwijają refleksję o Komunii duchowej, nawołują do visitatio Sanctissimi czyli odwiedzania NS (prawdopodobnie autor słynnej „Podróży Graala” w poszukiwaniu kielicha, w którym miano przechowywać Krew Chrystusa, był cystersem).

Adoracja Najświętszego Sakramentu winna kształtować się w oparciu o rozumienie Eucharystii jako ofiary i uczty ofiarnej. Wystawienie Chrystusa obecnego pod postacią chleba (nie wolno czynić wystawienie pod postacią wina) winno być dokonywane na ołtarzu- bez szczególnych „tronów” Ołtarz przypomina, że obecność wyrasta z ofiary Eucharystycznej Ołtarz adoracji winien być jak najbardziej skromny, by pozwalał uczestnikom adoracji być świadkami Jezusowego wydania się za zbawienie świata, postuluje dar ze strony adorującego, domaga się “dokończenia” daru Jezusa w życiu osobistym. Eucharystia nie jest darem dla kontemplacji, lecz wskazuje na możliwość “dopełnienia”, “dokończenia” oblicza Chrystusa w osobowości chrześcijanina. Taka postawa prowadzi do przyjmowania komunii duchowej podczas adoracji

Encyklika Misterium wiary (1965) przypomina, że prawdziwy kult Eucharystii prowadzi do “miłości społecznej”,- posiada także wymiar misyjny, adorujący zatroskany jest o dobro wspólne tak w zakresie parafialnym jak i ogólnoludzkim (nr 69). Nr 70-75 przypominają, ze Eucharystia skierowana jest ku jedności Ciała Mistycznego- tu celebracja Eucharystii i adoracja spotykają się.

W dokumencie „Komunia święta i kult tajemnicy eucharystycznej poza Mszą świętą z dnia 21 czerwca 1973 Kongregacja do Spraw Kultu Bożego podała szczegółowe przepisy dotyczące adoracji. Winna ona być zgodna z duchem liturgii (nr 66). i obejmować: czytanie Pisma św. homilię, śpiew i święte milczenie.

Adoracja NS jest oryginalnością katolicką- zachodnią. W Kościele Prawosławnym silnie podkreśla się w Boskiej Liturgii wielkość Boga- Jego świętość. Adorację rozumie się jako drżenie biblijne przed Tym, który jest niedostępny, mieszka w światłości. W Eucharystii dziękujemy Bogu za wszelkie dobro już otrzymane i te dary, które otrzymamy. M. Cabasilas (XIV w.) - największy teolog prawosławia-tak właśnie rozumiał sens adoracji . Natomiast nie do pomyślenia jest adoracja w rozumieniu Kościoła Zachodniego.

Kościoły, które wyszły z reformacji “realizują” adorację poprzez słuchanie słowa Bożego, które objawia prawdę o adorowaniu Boga i służeniu Mu. Mówi się o znaku, który Bóg czyni. Takim znakiem jest obecność eucharystyczna, ale jest to znak dla wiary, znak wiary. Chrystus towarzyszy wierzącym jak uczniom z Emaus i wyjaśnia im Pisma. Odpowiedzią człowieka jest słuchanie, milczenie i poprzez wiarę przyjmowanie identyczności chrześcijańskiej. Akcentuje się spotkanie ze słowem Bożym “w swej izdebce” (Mt 6,6). Adoracja jest słuchaniem słowa Bożego.

Adoracja Najświętszego Sakramentu odbywana indywidualnie
Adoracja Sanctissimum odbywana indywidualnie to: skupienie uwagi serca na osobie Jezusa Chrystusa, odczytywanie Jego miłości do konkretnego człowieka, rozważanie słowa Bożego.- słuchanie inspiracji Ducha Świętego. Adoracja bardzo silnie kształtuje osobowość człowieka, warto przebywać w obrębie bezpośredniego oddziaływania Jezusa Eucharystycznego.

Ks. prof. Bogusław Nadolski TChr