POMOCE DLA CEREMONIARZA
Przykładowe komendy
718.
Podczas liturgii często trzeba wydać jakieś polecenia, np. pokierować procesją, wskazać miejsce, czas a niekiedy też sposób wykonania funkcji liturgicznej. Służą temu między innymi tzw. komendy liturgiczne wydawane przez ceremoniarza. Jak to jednak należy robić by nie rozpraszać uczestników liturgii? Przede wszystkim komendy i inne wskazówki podczas liturgii należy podawać dyskretnie, nie za głośno - by usłyszeli tylko ci, do których komenda liturgiczna jest skierowana. Po drugie - należy je stosować tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Po trzecie - trzeba używać możliwie najkrótszych, a zarazem zrozumiałych zwrotów 538. Zgodnie z tradycją komendy są wydawane po łacinie ale jeśli posługujący nie znają dostatecznie tego języka to należy się posłużyć ich polską wersją.
Poniżej podano przykłady komend liturgicznych. Należy podkreślić, że nie podano tu dosłownych przekładów, a tylko znaczenie komend.
W zakrystii:
1 wersja
Preparatio - przygotowanie się
albo
Praeparatio ad Missam - przygotowanie do Mszy św.
Impositio incensi - nasypanie kadzidła
Reverentia celebranti (eminentissimo, episcopoi, illustrissimo) - pokłon celebransowi (kardynałowi, biskupowi, prałatowi)
Procedamus - wyruszenie procesji
2 wersja
(coetus), Ad ordinem - (usługujący), Do porządku
albo
Silentium - Cisza
Adiutorum nostrum in nomine Domini - Wspomożenie nasze w imieniu Pana
Qui fecit coelum et terram - Który stworzył niebo i ziemię
(Im)positio incensi - nasypanie kadzidła
Introitus solemnis - wejście uroczyste
Introitus simplex - wejście zwykłe
Procedamus ad altare - idziemy do ołtarza
Procesja wejścia:
Cito - szybko
Lente - wolno
albo
Citius - szybciej
Lentius - wolniej
Adoratio Sanctissimi - przyklęknięcie przed Tabernakulum z Najświętszym Sakramentem
albo
Genu flexio - przyklęknięcie na jedno (prawe) kolano
Adoratio altaris - pokłon ołtarzowi
albo
Inclinatio profunda - głęboki pokłon
Osculatio altaris - ucałowanie ołtarza
Ad presidiam - (idziemy) do miejsca przewodniczenia
Inclinatio capitis - skłon głowy
Procedamus ad sedilia - idziemy do siedzeń
Procedamus ad sedem - idziemy do krzesła
Procedamus ad sacristiam - idziemy do zakrystii
Sistemus - zatrzymujemy się
albo
Sistant - zatrzymanie się
Osculatio altaris - ucałowanie ołtarza
Genua flectant - klękamy (na dwa kolana)
Okadzenia:
Turificatio - okadzenie
Turificatio altaris - okadzenie ołtarza
Turificatio celebrantis - okadzenie celebransa
Turificatio Evangelii - okadzenie Ewangeliarza
Turificatio populi - okadzenie ludu
Turificatio crucifixi - okadzenie krzyża
Turificatio oblatorum - okadzenie darów
Turificatio cerei paschalis - okadzenie świecy paschalnej
Komendy w prezbiterium i inne komendy:
Sedant - proszę siadać
Surgant - proszę wstać
Ascendant - wchodzimy (w górę; np. po schodach)
Descendant - schodzimy (w dół)
Vertant - proszę się obrócić
Vertamus - obracamy się
In sinistra - na lewo
In dextra - na prawo
Inclinatio capitis - skłon głowy
Inclinatio profunda - pokłon głęboki
Inclinatio imagini - pokłon obrazowi
Inclinatio Crucis - pokłon Krzyżowi
Reverentia celebranti - pokłon celebransowi
Non-dum - jeszcze nie
Procedamus coram altare - idziemy przed ołtarz
Szczególne obrzędy liturgiczne:
Prostratio - leżenie krzyżem
Turificatio cerei paschalis - okadzenie świecy paschalnej
Ad cereum paschalem - do świecy paschalnej
Lavabo - obmycie przy ołtarzu
Lustratio - obmycie po Komunii św.
Lotio manum - obmycie w zakrystii
Sacramentum Sanctissimum - Najświętszy Sakrament
Repositio - schowanie Najświętszego Sakramentu
Ostensorium - monstrancja
Aqua benedicta - woda święcona
Ad aspersionem - do pokropienia